Michal Citroen - U wordt door niemand verwacht

Nederlandse joden na kampen en onderduik
Geschiedenis / Jodenonrecht

Het aangrijpende verhaal van de joden die de kampen en de onderduik overleefden en terugkeerden naar een koud en kil Nederland.
Uitgebreide en herziene editie van een standaardwerk.

In het najaar van 1945 kwam de grootvader van Michal Citroen terug uit Auschwitz.
Veel later vertelde hij haar hoe afschuwelijk de eerste jaren na de oorlog voor hem en zijn landgenoten geweest waren:
'De Nederlanders hebben zich schunnig gedragen.'

Eenmaal thuis op vaderlandse bodem was er voor de meeste joden geen aandacht, geen begrip en geen opvang.
Behalve door het schamele restant van de joodse gemeenschap zelf werden zij door niemand verwacht.
Waren de joden eigenlijk nog wel welkom in Nederland?

Twintig jaar geleden publiceerde Michal Citroen dit opmerkelijke boek, waarin zij op basis van talloze gesprekken met direct betrokkenen antwoord geeft op deze vragen en een onthutsend beeld schetst van de behandeling die Nederlandse joden na hun terugkeer uit de kampen of onderduik ten deel viel.

Recensie

'U wordt door niemand verwacht' is een schokkend en onthullend boek.
We lezen dat joden die de concentratiekampen hadden overleefd na terugkeer in Nederland in kampen worden ondergebracht met NSB’ers en SS’ers, hun eigendommen niet terugkrijgen, slachtoffer zijn van antisemitisme en er vaak alleen voor staan want in heel veel gevallen hebben ze hun familieleden verloren.

Een arts die zijn oude praktijk weer wil oppakken hoort de vrouw van zijn vervanger zeggen: ‘Wij hebben ook altijd pech’, een gezin dat zijn ondergedoken kind komt halen lukt dat slechts met de grootste moeite en iemand die wat zegt over het concentratiekamp waarin hij heeft gezeten wordt de mond gesnoerd met de reactie dat de hongerwinter ook geen pretje was.

Welkom in het Nederland van na de oorlog.

Hoe schrijnend de verhalen ook zijn van mensen die aanbellen bij oude bekenden en zien hoe de heer des huizes rondloopt in het pak van vader, het ergst is toch het officiële falen.

De Nederlandse overheid was op geen enkele manier voorbereid op het repatriëren van kampbewoners die terugkeerden, opvang van schrijnende gevallen, erkenning van leed en restitutie van geroofde goederen.
Ambtelijk, formeel gedrag voert de boventoon.
Daarbij lijken inhalige, corrupte ambtenaren ook geen uitzondering.

De Tweede Wereldoorlog lijkt al lang geleden, maar als je bedenkt dat de overheid en de ambtenarij die zich zo schandalig heeft gedragen bestond uit mensen die onze ouders en grootouders zijn, krijg je toch een ongemakkelijk gevoel.
Zijn wij dit?

Michal Citroen houdt ons een niets verhullende spiegel voor...